Budownictwo obronne od wieków towarzyszyło ludności zamieszkującej
tereny historycznych Prus. Jednym z najwcześniejszych zabezpieczeń było budowanie obronnych osad palowych na płyciznach mazurskich jezior (m.in. na jez. Orzysz, Szóstak, Woszczele). Przybyłe w V w. p.n.e. na te tereny plemiona Prabałtów rozwijały nowe sposoby obrony. Osady - Lauksy lokowano w trudno dostępnych miejscach, budując domy w obronnym kręgu. Na ściętych wzgórzach i sztucznie usypanych kopcach lokowano warowne grodziska z palisadami i fosami (np. Jeziorko, Tolkmicko, Ostrów, Tyrkło, Grodzisko, Cisowy Jar), w których chroniła się okoliczna ludność na czas wojny. Innym sposobem ochrony większego terytorium były wielokilometrowe wały ziemne (m.in. okolice Barczewa, Młynar, Zimnej Wody), podobne do polskich wałów obronnych na Dolnym Śląsku. Po dokonaniu podboju Prus, Krzyżacy wznoszą sieć zamków i strażnic, lokowanych często na miejscach dawnych grodzisk. Najważniejsze z nich na terenie Warmii i Mazur to: Malbork, Olsztyn, Lidzbark, Nidzica i zespół katedralny we Fromborku. W XIV-XV w. stopniowo rozbudowywane i przystosowywane do nowych potrzeb (np. artyleria, broń palna) stały się potężnymi fortecami, które ocaliły Państwo Zakonne przed całkowitą zagładą. Później, w związku z rosnącą siłą artylerii, zagrożone mury zamkowe osłonięto wałami ziemnymi. W końcu odsunięto zagrożenie, budując szańce i fortyfikacje bastionowe wokół większych miast. Rosnąca siła Królestwa Pruskiego uwidoczniła się w XVIII wieku w kontrolowaniu i blokowaniu dróg wodnych wiodących z Rzeczpospolitej na Bałtyk. W czasie tzw. "Wojny o cła" po pierwszym rozbiorze, zbudowano twierdze: w Grudziądzu (1776-90) oraz tzw. "Fort Lyck"
na Czarcim Ostrowiu jez. Śniardwy (1784-88). Doceniając obronną rolę pasa Wielkich Jezior, zamierzano w początkach XIX w. zbudować nowoczesną twierdzę na Diablej Górze pod Srokowem. Wojna Francusko - Pruska 1807 roku pokrzyżowała rychło te plany, ale już w 1816 roku gen. Grollmann zaproponował ufortyfikowanie przesmyku giżyckiego. Budowę nowej
Twierdzy Boyen zatwierdzono w 1841 i ukończono do 1856 roku. Była to konstrukcja bastionowo-poligonalna, później jeszcze wielokrotnie modernizowana i rozbudowywana. Sześć fortów Twierdzy Piława zbudowanej w początkach XVIII wieku, strzegło początku drogi wodnej z Bałtyku do Królewca. Nowocześniejsze umocnienia otrzymało samo miasto i port. W latach 1874-90 powstała potężna, 12-fortowa twierdza pierścieniowa, z rozbudowanymi obiektami międzypola i przesłaniającymi umocnieniami polowymi nad rzeką Dejmą i Świeżą. W momencie wybuchu wojny był to najsilniejszy "obóz warowny" w Prusach Wschodnich między Wisłą i Niemnem. Na obszarze dawnych Prus Królewskich rozbudowano system "Linii Dolnej Wisły" z najpotępotężniejszą na wschodzie Niemiec Twierdzą Toruń oraz mniejszymi: Chełmno, Grudziądz i Malbork. W związku z rozbudową i strategicznym znaczeniem wschodniopruskich linii kolejowych, zabezpieczono w latach 1868-1911 ich mosty i wiadukty, poprzez zabudowę podwójnych i pojedynczych wież oraz blokhauzów strzeleckich. Pierwszym tego typu założeniem były dwa trapezowe szańce ziemne z reditami, wzniesione przy mostach kolejowych nad kan. Łuczańskim i Niegocińskim w Giżycku. W latach 1897-1905 zabezpieczono najważniejsze mosty kolei Berlin - Poznań - Toruń - Olsztyn - Wystruć. Najsilniejszą osłonę otrzymały mosty w Samborowie, Biesalu-Tomarynach, Jabłonowie. Zabezpieczały je podwójne wieże, wzniesione po obu stronach przyczółka mostowego, połączone przejściem-poterną. Dwu- (dla 2 plutonów) i czterokondygnacyjne (dla kompanii) wieże uzbrojone były w sześć ckm i broń ręczną piechoty. Wsparcie artyleryjskie zapewniały pancerne wieże przewoźne ("Fahrbare Panzerlafette") dla armat 53mm, które osadzono bez
zabetonowania na wzmocnionych stropach obiektów (po jednej na wieżę). Nieco mniejszymi konstrukcjami były jednokondygnacyjne wieże-wartownie pod Iławą i Ostródą. Pozostałe mosty i ważniejsze wiadukty kolejowe (Barczewo, Czerwonka, Sątopy-Samulewo, Korsze, Drogosze, Gierdawy, a na innych liniach - Malbork, Kwidzyn, Darkiejmy, Tylża) zabezpieczały wartownie (blokhauzy) i stanowiska przymostowe (tzw. Postenstand). W ramach Pozycji Jezior Mazurskich do 1905 r. ubezpieczono także most kolejowy w Rucianem czterokondygnacyjną betonową wieżą MG-Turm. Ostatnim przedsięwzięciem było zabezpieczenie mostu kolejowego w Mikołajkach 1911 roku, dwoma betonowymi blokhauzami strzeleckimi na zachodnim - i posterunkami na wschodnim brzegu.
Tragicznym wydarzeniem była kradzież w majestacie prawa i "tajemnicze" wywiezienie w latach 1997-1999 czterech, cudem ocalałych z wojennej pożogi, "Fahrbare Panzerlafette" z Samborowa i Biesala. Jeszcze gorsze jest to, że na proceder zezwoliły lokalne władze (ktoś łyknął niezłą wziątkę?) - a niemieckim "badaczom-popularyzatorom" dopomogli polscy "popularyzatorzy-kolaboranci". Chcecie je teraz zobaczyć? Nic prostszego - wystarczy pojechać do Drezna lub Heitersheim! (Na szczęście jedna wieża tego typu jest jeszcze w Muzeum Wojska Polskiego w W-wie).Dokładne omówienie zagadnień fortyfikacji XIX-wiecznych (w tym wszystkich twierdz) w Prusach Wschodnich znajdziecie na świetnej stronie Mariusza Wojciechowskiego.
"Konferencja Paryska"- nowe ustalenia w związku z wykryciem w 1926 r. nielegalnych budów fortyfikacyjnych /m.in. w Prusach/. Niemcy mogą zastępować stare niszczejące obiekty nowymi, a także bez ograniczeń umacniać 
Inspekcje umocnień czeskich, decyzja zwiększenia standardowej grubości żelbetu do 2 metrów - nowe B /Bneu/ w schronach niemieckich. Nowe projekty schronów tzw. Regelbau "100", współprojektowane przez Hitlera. Wzory lekkich obiektów umocnień przygranicznych o obniżonej odporności, 40-20-10 cm żelbetu lub 150-100-50 cm betonu. Budowę ważnych umocnień przejmuje organizacja TODT-a. Powrót do koncepcji tradytorowych /bocznych/ ogni ckm-ów w niemieckiej fortyfikacji.
Przerwanie prac fortyfikacyjnych na linii Kłajpeda-Warszawa-Karpaty. [Pozycje: Gąbin, Mazurska Graniczna, Narew-Pisa, Narew, Przedmoście Warszawa, Wisła-San, Galicja]. Kończenie prac nad nowymi kwaterami polowymi na wypadek wojny z ZSRR. Anlage Nord [Gierłoż-Gołdap?], Anlage Mitte [Konewka-Jeleń], Anlage Süd [Stępina-Strzyżów]. 
Guderian szefem sztabu OKH. Przywrócenie Wydziału Fortyfikacyjnego - zarządzenia w sprawie rozbudowy umocnień wschodnich. Tzw. OKH-Stellung: a1, a2, b1, b2, b3, c, d1, d2, e. Zabezpieczanie kopuł pancernych żelbetem, dobudowa stanowisk ognia okrężnego do obrony starych schronów bojowych, wzory ukryć i kazamat bojowych dla dział ppanc., gromadzenie uzbrojenia i wyposażenia dla obiektów. Rozbudowa polowa pozycji w Prusach Wschodnich (Kochbunkry, schrony drewniano-ziemne, transzeje i rowy łącznikowe, rowy p.czołg.). 
